Tăng cường công tác truyền thông về lĩnh vực việc làm

Phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm thông tin về chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Trong đó, có các hoạt động quản lý, quản trị thị trường lao động, chính sách việc làm, bảo hiểm thất nghiệp và hệ thống thông tin dịch vụ việc làm công…. Truyền thông là một trong những lĩnh vực quan trọng nhất của Cục Việc làm, tăng cường công tác truyền thông chính sách lao động việc làm, thị trường lao động, bảo hiểm thất nghiệp,… hiểu được bản chất sự việc lẫn quá trình vận hành và đối tượng tác động để có sự đồng thuận trong quá trình xử lý thông tin là vấn đề rất cần thiết.

Hiện nay, Cục Việc làm đang triển khai các hoạt động nhằm quản lý biến động lao động qua việc xây dựng mã số định danh lao động, thu nhập dữ liệu thị trường lao động (lao động, người sử dụng lao động)... cung cấp dữ liệu thị trường lao động quốc gia. Từ đó, thực hiện các giải pháp tư vấn, giới thiệu việc làm, hỗ trợ lao động…

Cục Trưởng cho biết: Việt Nam đang đối mặt với việc mất cân đối cung - cầu lao động giữa các vùng miền, khu vực, ngành nghề; chưa có đủ việc làm đáp ứng nhu cầu của người lao động. Do đó, cần tập trung truyền thông về những điểm mới của pháp luật, cập nhật chính sách mới, các chương trình liên quan việc làm, thị trường lao động, bảo hiểm... một cách nhanh chóng và chính xác. Với lực lượng lao động trong nước có hơn 52 triệu người, việc quản lý lao động từ lúc người lao động bắt đầu tham gia tới khi rời thị trường lao động là việc cần làm trong bối cảnh hiện nay. Hiện tại, trong quá trình xây dựng dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), cơ quan chức năng đang cố gắng phối hợp với Bộ đưa nội dung này vào dự án, nhằm tạo thuận lợi trong quản lý - đăng ký lao động, hình thành mã số định danh lao động. Con số này có thể gắn với mã số định danh cá nhân của người lao động, gắn với cả quá trình làm việc của người lao động.

Song hành với đó là tiến tới số hóa thông tin thị trường lao động, giúp cho cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người lao động tham gia thị trường lao động tiếp cận chính sách dễ dàng, minh bạch hơn. Dự thảo Luật Việc làm 2013 (sửa đổi) sắp tới tập trung vào xây dựng chính sách việc làm cho thị trường lao động một cách chủ động, không chỉ mang tính chất bảo trợ, hỗ trợ. Trong quá trình quy hoạch cơ cấu kinh tế trong cả nước, mục tiêu của quá trình xây dựng dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) cần hướng tới có chính sách việc làm cụ thể gắn với từng vùng. Khu vực Đông Nam Bộ cần đẩy mạnh việc làm xanh, công nghệ cao, giảm những việc làm về thâm dụng lao động. Chính sách việc làm cho khu vực miền núi hoặc nhóm đồng bào dân tộc thiểu số sẽ có sự khác biệt Chính sách việc làm cho người khuyết tật không phải hỗ trợ bằng tiền, mà là hỗ trợ họ tham gia vào thị trường lao động. Đây là những vấn đề khó và cũng là thách thức với cơ quan xây dựng dự thảo Luật.

Chia sẻ các thông tin về chính sách bảo hiểm thất nghiệp, đồng chí Trần Tuấn Tú, trưởng phòng Bảo hiểm thất nghiệp, Cục Việc làm cho biết: bảo hiểm thất nghiệp chia sẻ rủi ro với người tham gia, trên cơ sở vừa có đóng và hưởng, mức đóng và thời gian đóng. Cục Việc làm ngoài công tác tham mưu cho Bộ về các chính sách liên quan đến lĩnh vực lao động việc làm, đơn vị còn tổ chức các đoàn kiểm tra tại các địa phương, thanh tra chuyên đề về bảo hiểm thất nghiệp và các chính sách hỗ trợ Covid-19. Hiện đơn vị đang hoàn thiện các hệ thống dịch vụ công để xây dựng định mức và đơn giá về cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp.

Cũng tại Hội nghị, Nguyên Quyền Tổng Biên tập Báo Lao động và Xã hội Nguyễn Trung Chính, thông tin: Trong một xã hội bùng nổ thông tin như hiện nay việc làm thế nào để truyền thông lĩnh vực việc làm vừa bám sát chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, vừa tạo được sự hấp dẫn và lan tỏa vẫn là một thách thức đòi hỏi sự sáng tạo trong phương thức thể hiện tác phẩm của người làm báo cùng cơ quan báo chí. Truyền thông về chính sách, thực hiện các chính sách việc làm thường khô khan và thiếu hấp dẫn, trong nhiều trường hợp chưa phản ánh những vấn đề cốt lõi, cập nhật của chính sách việc làm. Điều này làm việc truyền thông về lĩnh vực việc làm chưa thực sự hiệu quả. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó có nguyên nhân là sự trao đổi nội dung giữa cơ quan chủ quản và người làm truyền thông báo chí chưa thường xuyên.

Phát biểu tại Hội nghị, Ông Vũ Phạm Dũng Hà, Trưởng phòng Chính sách việc làm nhận đánh giá: Có thể nói, bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận mà báo chí truyền thông mang lại, vẫn còn một số cơ quan báo chí chưa thực sự quan tâm đầu tư cho công tác truyền thông về lĩnh vực việc làm; thị trường lao động; bảo hiểm thất nghiệp...người làm truyền thông – nhà báo gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận thông tin đầu nguồn, thông tin chính xác và thông tin có trách nhiệm; sự phối hợp giữa các ngành trong tuyên truyền, chia sẻ thông tin còn lỏng lẻo…

Đồng chí Trần Ngọc Diễn, Tổng Biên tập Tạp chí Lao động và Xã hội chia sẻ: nhà báo cần có những kỹ năng khai thác thông tin, nắm bắt rõ, mổ xẻ, phân tích vấn đề sẽ góp phần tạo nên những tác phẩm có giá trị. Đồng thời, việc phổ biến các thông tin liên quan đến chính sách việc làm góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện các chính sách cũng như nhận diện các thành tựu, thách thức để xác định các giải pháp hoàn thiện chính sách tốt hơn.

Được biết, trong quý I năm 2023, do ảnh hưởng của kinh tế thế giới một số doanh nghiệp đã phải thu hẹp sản xuất kinh doanh, cắt giảm lao động, có gần 294 nghìn lao động của các doanh nghiệp nghỉ giãn việc, có gần 149 nghìn lao động bị mất việc làm; đa số ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tập trung ở các ngành da giày, dệt may, sản xuất linh kiện và sản phẩm điện tử và chủ yếu tập trung ở một số tỉnh có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất như Đồng Nai, Bình Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang,...Tuy nhiên, nhìn tổng thể, thị trường lao động Việt Nam vẫn đang tiếp tục duy trì đã phục hồi.  Đồng chí Nguyễn Hải Yến - Trưởng phòng Thị trường lao động (Cục Việc làm) - cho biết, trong gần ba năm xảy ra dịch bệnh Covid-19, thị trường lao động trong nước đã chịu những tác động nặng nề. Có thời điểm, hơn 30 triệu lao động, tương ứng hơn 58% lực lượng lao động, của Việt Nam bị ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch. Tuy nhiên, nhờ có các chính sách, giải pháp chủ động, mà đầu năm 2022, thị trường lao động nước ta bắt đầu phục hồi.

Trong quý I/2023, thị trường lao động ghi dấu ấn phục hồi. Số lao động trong độ tuổi tăng hơn 88.000 người so với quý trước và tăng hơn 1 triệu lao động so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ lao động tham gia lực lượng lao động quý I/2023 là hơn 68%. Thu nhập bình quân của người lao động quý I/2023 cũng tăng, đạt 7 triệu đồng/tháng, tăng 640 nghìn so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù thị trường lao động nước ta đang phục hồi nhưng cũng đối mặt với nhiều bất cập và hạn chế. Chất lượng cung lao động còn nhiều bất cập, hạn chế chưa đáp ứng cho nhu cầu lao động của thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập. Điều này thể hiện ở con số có hơn 38,1 triệu lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên. Trong khi đó, cầu lao động cũng chưa đủ "hiện đại", chưa có đủ việc làm bền vững. Điều này thể hiện qua các số liệu cụ thể. Tổng số lao động đang làm việc hiện nay là 51,1 triệu người, trong đó có 13,8 triệu người đang làm việc ở khu vực nông - lâm - ngư nghiệp và thủy sản (chiếm hơn 27%), gần 33 triệu lao động đang làm việc làm ở khối phi chính thức (chiếm hơn 64%).

Đồng chí Nguyễn Hải Yến cũng cho biết, thị trường lao động Việt Nam vẫn có hiện tượng mất cân đối cung - cầu lao động cục bộ và có sự phát triển không đồng đều giữa các vùng miền, khu vực, ngành nghề.

Để khắc phục những hạn chế này, đầu tháng 1 năm 2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 06/NQ-CP về phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại hiệu quả, bền vững và hội nhập nhằm phục hồi nhanh kinh tế-xã hội.

Theo đó, để thực hiện mục tiêu này. Nghị quyết đề ra nhiều giải pháp thực hiện như: Tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng lao động để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động; Tăng cường đầu tư, phát triển các ngành kinh tế tạo nhiều việc làm bền vững; đầu tư phát triển hệ thống kết nối cung - cầu lao động; hỗ trợ phát triển lưới an sinh và bảo hiểm cho người lao động…/.