Tạo việc làm cho người chấp hành xong hình phạt tù. Ảnh: Minh Anh/dangcongsan.vn
Thống kê từ Phòng Chính sách việc làm (Cục Việc làm) cho thấy, hiện nay, phần lớn các mô hình tái hòa nhập cộng đồng cho người chấp hành xong án phạt tù chủ yếu dừng ở việc quản lý, giám sát phòng ngừa tái phạm; chưa có nhiều mô hình hỗ trợ, giúp đỡ về vốn vay, dạy nghề hay tạo việc làm cho những đối tượng lao động này ổn định cuộc sống. Mặt khác, nhiều chương trình đào tạo nghề chưa phù hợp với đối tượng và định hướng nghề nghiệp sau khi chấp hành xong án phạt tù nên nhiều trường hợp phạm nhân đã được đào tạo nghề trong thời gian chấp hành án nhưng không phù hợp với nhu cầu lao động tại địa phương nên khó tìm được việc làm.
Để giải quyết vấn đề tồn tại, đại diện Cục Việc làm đã tham mưu cho Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện đồng bộ các giải pháp; nghiên cứu, rà soát hệ thống các chính sách hỗ trợ tạo việc làm theo hướng tạo thuận lợi cho người chấp hành xong án phạt tù được tiếp cận và thực hiện chính sách trên cơ sở Luật thi hành án hình sự mới đồng thời phối hợp với các Ngân hàng chính sách xã hội tăng cường huy động các nguồn vốn để cho vay tạo việc làm cho người lao động nói chung, người chấp hành xong án phạt tù nói riêng; chỉ đạo, hướng dẫn các Trung tâm dịch vụ việc làm tăng cường, đa dạng hóa các hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm với các hình thức phù hợp cho lao động là người chấp hành xong án phạt tù; tăng cường thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chính sách về hỗ trợ tạo việc làm, góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và bản thân đối tượng.
Mới đây Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 49/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Thi hành án hình sự về tái hòa nhập cộng đồng, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/6/2020.
Nghị định nêu rõ, người chấp hành xong hình phạt tù tham gia đào tạo nghề nghiệp trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp, dưới 03 tháng được miễn, giảm học phí, hưởng chính sách nội trú, được hỗ trợ chi phí đào tạo, tiền ăn và tiền đi lại nếu thuộc đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp theo quy định của pháp luật hiện hành.
Trường hợp người chấp hành xong hình phạt tù không thuộc đối tượng hưởng các chính sách hỗ trợ theo quy định của pháp luật, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định chính sách hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp cho các đối tượng này.
Người chấp hành xong hình phạt tù được vay vốn đào tạo nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về tín dụng đối với học sinh, sinh viên; được vay vốn tạo việc làm từ Quỹ quốc gia về việc làm, được ưu tiên đăng ký tham gia chính sách việc làm công theo quy định của pháp luật về chính sách hỗ trợ tạo việc làm và Quỹ quốc gia về việc làm.
Căn cứ tình hình kinh tế - xã hội của địa phương, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND cấp tỉnh sử dụng các nguồn tín dụng khác để hỗ trợ cho vay ưu đãi đối với người chấp hành xong hình phạt tù để phát triển sản xuất, tạo việc làm.
Người chấp hành xong hình phạt tù dưới 18 tuổi được ưu tiên đào tạo nghề và hỗ trợ vay vốn để tạo việc làm; trẻ em chấp hành xong hình phạt tù được thực hiện các biện pháp hỗ trợ, can thiệp, bảo vệ phù hợp theo quy định của pháp luật.
Căn cứ nhu cầu của người chấp hành xong hình phạt tù và thực tiễn thị trường lao động, Trung tâm dịch vụ việc làm tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí cho người chấp hành xong hình phạt tù; theo dõi, báo cáo tình trạng việc làm của người chấp hành xong hình phạt tù do trung tâm giới thiệu với cơ quan quản lý nhà nước về dịch vụ việc làm.
Nghị định cũng quy định, người chấp hành xong hình phạt tù được chính quyền địa phương, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân tiếp nhận, giáo dục, giúp đỡ để tái hòa nhập cộng đồng và phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật.
Nhà nước khuyến khích các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các hoạt động tư vấn, hỗ trợ các thủ tục pháp lý, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm, giúp đỡ những người chấp hành xong hình phạt tù tái hòa nhập cộng đồng; khuyến khích việc tiếp nhận người chấp hành xong hình phạt tù vào làm việc trong các cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh doanh.
Hiện nay, đã có một số TTDVVL như Ninh Thuận, Đà Nẵng phối hợp với các cơ quan liên quan tại địa phương tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm với các hình thức phù hợp cho người chấp hành xong án phạt tù. Trong đó, ấn tượng có tư vấn cho người lao động trước khi chấp hành xong án. Tại một số địa phương (Đồng Nai, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Thanh Hóa…) còn thành lập các mô hình Quỹ hoàn lương, Quỹ doanh nhân với an ninh trật tự, Quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng… góp phần hỗ trợ tạo việc làm cho hàng nghìn người chấp hành xong án phạt tù.