Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc Chính phủ với các địa phương do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì ngày 2/7, Bộ trưởng Bộ LĐ-TBXH Đào Ngọc Dung khẳng định: “Thông qua gói hỗ trợ an sinh 62 nghìn tỷ đồng, các nước trên thế giới cũng như người dân trong nước ghi nhận, đồng tình ủng hộ. Qua đó, niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và Chính phủ được nâng lên. Đây là cái được vô giá!".
Đời sống nhân dân, an sinh xã hội cơ bản được đảm bảo
Bộ trưởng cho biết, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát, Việt Nam đã thực hiện đồng bộ, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra vừa đảm đảm nhiệm vụ chống dịch, đảm bảo sức khỏe vừa phục hồi kinh tế, ổn định kinh tế xã hội, những kết quả đạt được là rất đáng mừng và đáng trân trọng.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị
Trong kết quả chung đó, đời sống nhân dân, an sinh xã hội cơ bản được đảm bảo. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm nhanh, tỷ lệ thiếu đói giảm 74,6% so cùng kỳ, đời sống nhân dân được cải thiện, thu nhập bình quân theo đầu người tăng lên đạt 4,3 triệu đồng.
Về lĩnh vực lao động việc làm, trong khi các nền kinh tế trên thế giới rơi vào khủng hoảng sâu, tồi tệ, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, thị trường lao động Việt Nam quý II năm 2020 cũng có những diễn biến phức tạp.
Số lao động có việc làm giảm. Số lao động duy trì ở mức 52,1 triệu người, giảm 2,2 triệu lao động có việc làm so với cùng kỳ. Tỷ lệ thất nghiệp cả nước là 2,26%. Tỷ lệ thiếu việc làm chung của người lao động trong 6 tháng đầu năm là 2,58%. Một số lĩnh vực như: Du lịch, hàng không, dịch vụ - nhất là đưa lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài gần như không được triển khai trong Qúy II.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung kiểm tra việc triển khai gói an sinh 62 nghìn tỷ đồng.
Đến nay, bức tranh thị trường lao động Việt Nam phục hồi nhanh chóng. Trong 6 tháng đầu năm, giải quyết việc làm cho 540 nghìn lao động, đạt 36,5% kế hoạch đặt ra, trong đó riêng tháng 6/2020, 120 nghìn lao động đã được giải quyết việc làm. Các ngành nghề bị "đứt gãy" do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đã bắt đầu quay lại thị trường.
"Dự báo thị trường lao động Quý III sẽ tốt hơn. Dự kiến, lực lượng lao động sẽ khoảng 55,4 triệu người. Số người mất việc quay lại thị trường duy trì ở mức 80-90 nghìn người. Lao động Việt Nam đi làm việc nước ngoài trong Quý II hầu như không thực hiện được nhưng sang tháng 7 và 8 chắc chắn sẽ mở lại. Một số ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao: Thương mại điện tử, lắp ráp linh kiện điện tử,….", Bộ trưởng thông tin.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng: "Vấn đề lao động việc làm cần phải đặc biệt lưu ý. Bởi Quý II mới là thử thách bắt đầu, chủ yếu do đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu nên người lao động mới chỉ ngừng việc tạm thời. Dự báo thất nghiệp thật sự có thể rơi mạnh vào cuối Quý III, đầu Quý IV do vừa thiếu nguyên phụ liệu cộng với lưu thông hàng hóa không xuất khẩu được dẫn đến nguy cơ lao động phải ngừng việc quy mô lớn. Nhất là một số khu vực: Giày da, dệt may…".
Đề xuất mở rộng đối tượng được hỗ trợ gói 62 nghìn tỷ đồng
Cũng tại Hội nghị, Bộ trưởng thông tin một số nội dung về thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9/4/2020 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19; Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ quy định việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 và đề xuất sửa đổi một số nội dung của Nghị quyết 42/NQ-CP.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trao tiền hỗ trợ cho người lao động tự do bị ảnh hưởng bởi Covid-19.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, nhìn tổng quan cho thấy, các địa phương các cấp, ngành vào cuộc quyết liệt. Cụ thể, tính đến ngày 29/6/2020, các địa phương đã phê duyệt danh sách 15,8 triệu người thuộc 6 nhóm đối tượng được thụ hưởng với tổng kinh phí là 17,5 ngàn tỷ đồng. Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước Việt Nam, các địa phương đã thực hiện giải ngân 11.267,207 tỷ đồng để thực hiện hỗ trợ cho 11.015.041 người và 6.196 hộ kinh doanh. Tập trung hỗ trợ đối tượng là người lao động tạm hoãn hợp đồng, lao động không có giao kết hợp đồng, lao động mất việc, lao động tự do cùng với các nhóm người yếu thế: Hộ nghèo, cận nghèo; đối tượng bảo trợ xã hội và người có công với cách mạng.
Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến ngày 30/6/2020, 1.519 đơn vị sử dụng lao động được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất cho 138.076 người lao động, với tổng kinh phí gần 475,33 tỷ đồng.
Đến ngày 23/6/2020, cả nước có 531.321 người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tổng số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp trên cả nước đến hết ngày 18/6/2020 là 449.500 người (tăng 30,2% so với cùng kỳ năm 2019); với tổng số tiền là 6.028 tỷ đồng (bằng 128% so với cùng kỳ 5 tháng đầu năm 2019). Tổng số tiền đã chi trả trợ cấp thất nghiệp đến hết ngày 24/6/2020 là 6.374 tỷ đồng (bằng 136,0% so với số chi trả 6 tháng đầu năm 2019). 250 nghìn người bán vé xổ số lưu động được hỗ trợ.
Các địa phương đã chủ động triển khai gói hỗ trợ. Hầu hết các cấp ủy, chính quyền đều ban hành văn bản chỉ đạo. Tại nhiều địa phương, Bí thư, Chủ tịch tỉnh trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Lai Châu…
"Đến nay, cơ bản các nhóm đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ đã được phê duyệt danh sách và hỗ trợ, nhất là nhóm đối tượng: Người có công với cách mạng; hộ nghèo, cận nghèo; đối tượng bảo trợ xã hội, người mất việc, người ngừng việc. Cùng với đó, các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp đang thực sự phát huy tác dụng", Bộ trưởng đánh giá.
Cũng theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, số tiền hỗ trợ ít hơn kế hoạch bởi 2 lý do: Dự báo số lượng tối đa cao nhưng số lượng đối tượng được hỗ trợ theo Nghị quyết số 42 đến nay đã được phê duyệt danh sách và hỗ trợ. Thứ 2 là về thời giãn cách ly dự kiến là 3 tháng nhưng thực tế chỉ 1 tháng nên số lượng tiền hỗ trợ cũng giảm đi. "Quan trọng nhất là đối tượng được hỗ trợ chứ không phải bao nhiêu tiền được hỗ trợ. Một số địa phương dù gặp khó khăn về tài chính nhưng đã dành những đồng tiền tích lũy cuối cùng để triển khai gói hỗ trợ", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Với nhóm lao động tự do, đối tượng gặp khó khăn nhất và được Chính phủ đặc biệt quan tâm nhất, thời gian qua các địa phương, đặc biệt là 5 thành phố lớn rất quan tâm. Đơn cử như TP Hồ Chí Minh, riêng lao động tự do đã hỗ trợ 153 nghìn trên tổng số 184 nghìn người. 252 nghìn người bán vé xổ số đều được hỗ trợ.
Về công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát được các đại biểu Quốc hội cũng như các địa phương đặc biệt quan tâm. Riêng Tổng đài 111 hoạt động 24/24 giờ tiếp nhận trên 50 nghìn thông tin. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các ngành đoàn thể đã tiến hành kiểm tra, giám sát 30/ 63 tỉnh, thành phố. Đến nay, ngoài tỉnh Thanh Hóa phải dừng toàn bộ việc hỗ trợ cho người nghèo, cận nghèo để rà soát lại thì cả cả nước chỉ phát hiện 3 thôn, bản có sai phạm và đã được ngăn chặn và sử lý nghiệm.
"Nhìn tổng thể, số tiền lớn, số lượng người thụ hưởng lớn, đối tượng đa dạng, dễ trùng lắp cho đến nay đã cơ bản thực hiện công khai, minh bạch. Cái được lớn nhất, thông qua gói hỗ trợ này, các nước trên thế giới cũng như người dân trong nước ghi nhận, đồng tình ủng hộ. Qua đó cho thấy, niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và Chính phủ được nâng lên. Đây là cái được vô giá!", Bộ trưởng nhận định.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, trong quá trình triển khai, do đối tượng đa dạng, dễ trùng lắp, một số địa phương sợ sai nên quá cẩn trọng nên dẫn đến chậm phê duyệt và triển khai nên làm giảm tính chất và ý nghĩa của gói hỗ trợ. Cũng có một số địa phương khó khăn về kinh phí nên đến nay đối tượng được hỗ trợ đã được phê duyệt nhưng chưa được hỗ trợ. Thứ 3 là gói 16 nghìn tỷ đồng do Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai hiện gặp khó khăn chưa thể thực hiện vì đưa ra tiêu chí để được vay quá cao.
Để giải quyết được những vướng mắc trong quá trình triển khai, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề xuất điều chỉnh mở rộng thêm đối tượng gặp khó khăn nhưng chưa được hỗ trợ đó là giáo viên trường tư thục. Những người này mất việc làm, ngừng việc làm nhưng chưa được hỗ trợ. Vì thế, Bộ trưởng đề xuất thêm nhóm đối tượng này nhưng kinh phí vẫn nằm trong số 62 nghìn tỷ đồng. Bộ trưởng đề nghị điều chỉnh nới điều kiện vay gói 16 nghìn tỷ đồng. Theo đó, bỏ tiêu chí thứ 2: "Doanh nghiệp không có nguồn thu" bởi nếu doanh nghiệp không có nguồn thu thì doanh nghiệp gần như phá sản, đóng cửa. Bộ trưởng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho điều chỉnh và giao Bộ LĐ-TBXH và Ngân hành Nhà nước điều chỉnh trong thời gian ngắn nhất; đồng thời, cho doanh nghiệp vay đến hết tháng 12/2020 để kích cầu tiêu dùng và sản xuất.